W dniu 22 czerwca 2013 roku, przy Muzeum Miejskim „Sztygarka” powstał Park Militarno-Historyczny „Reduta”. Jest to park techniki militarnej, w którym zgromadzono wiele unikatowych i ciekawych zabytków związanych z wojskowością. Przez wiele lat atrakcją był wyremontowany przez Muzeum, w pełni sprawny czołg średni T 34/85 „Ordon”. W Parku można także zobaczyć inne ciekawe eksponaty m.in.: czołg pływający PT 76, czołg T 55, transporter SKOT.Najnowszym nabytkiem jest rakieta ziemia-powietrze S-75 Dźwina, oraz 2 Stary 660 i Ził 151 do transportu rakiet Newa. O wszystkich zabytkach w Parku ,,Reduta” możecie przeczytać niżej na stronie.
Przy Muzeum działa grupa wolontariuszy, która aktywnie wspiera działania i prace przy zabytkach militarnych.
Jednym z najcenniejszych oraz najokazalszych zabytków w naszym parku jest czołg T-55 . Transport tego eksponatu to było nie lada wyzwanie logistyczne i techniczne. Dzięki zaangażowaniu wielu osób wszystko odbyło się zgodnie z planem i bezpiecznie.
Park Militarno – Historyczny „Reduta” został otwarty dla zwiedzających w 2013 roku dzięki zaangażowaniu pracowników Muzeum Miejskiego „Sztygarka”, wielu firm dąbrowskich oraz wolontariuszy – pasjonatów militariów.
Zaczątkiem parku był czołg T-34 pochodzący ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Został on wyremontowany i uruchomiony, stanowiąc niewątpliwą atrakcję różnych imprez militarnych. Pomocy w pracach remontowych udzielił dąbrowski „Damel”.
Do czołgu dołączyły następnie dwa działa ZIS-2 i ZIS-3, także z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Kolejnymi nabytkami Muzeum Miejskiego „Sztygarka” były 3 bunkry niemieckie z linii obronnej B2-Stellung, która miała za zadanie bronić Zagłębia Dąbrowskiego od wschodu przed Armią Czerwoną. Zostały one uratowane od zniszczenia i przetransportowane do Muzeum dzięki pomocy firmy Metrans.
W 2013 roku dzięki współpracy z zakładem „Cutiron” w Dąbrowie Górniczej pozyskaliśmy do naszych zbiorów czołg pływający PT-76,
czołg T-55A oraz haubicę 122 mm, transportery „TOPAS” i „SKOT” i moździerz. Ponadto pozyskaliśmy od w/w firmy samolot myśliwski MiG-21, a prezydent miasta przekazał Muzeum pożarniczą wersję transportera SKOT, która wcześniej była używana w jednostce OSP Tucznawa.
Podczas opracowania danych technicznych i przebiegu służby samolotu MiG nieocenionej pomocy udzielił nam Pan Korneliusz Zioło – pasjonat ze Szczecina, zajmujący się techniką lotniczą.
Większość eksponatów w parku militarnym była przeznaczona do przetopu w Hucie Katowice w latach 90. XX wieku. Dzięki zaangażowaniu pasjonatów oraz dobrej woli Zarządu „Cutiron” zostały one przekazane do Muzeum.
Integralną częścią parku jest młot parowy z huty Bankowej z 1919 roku. Urządzenie było na wyposażeniu zakładu do lat 90. XX wieku, a sama Huta Bankowa w okresie II wojny światowej produkowała szereg elementów uzbrojenia dla armii niemieckiej.
Moździerz 120 mm wz. 43 (pułkowy)
Moździerz produkcji radzieckiej stanowi zmodernizowaną wersję moździerza wz. 41. Początki konstrukcji sięgają roku 1938. Używany na szczeblu pułku przez całą II wojnę światową. Swoje zastosowanie w niektórych armiach świata znajduje także na początku XXI wieku. Prezentowany egzemplarz wyprodukowany został w ZSRR w roku 1945 i brał udział w walkach.
Charakterystyczna duża płyta oporowa umożliwia szybką zmianę kąta wychylenia lufy i ustawienia broni w nowym kierunku strzału bez powszechnej wcześniej konieczności wykopywania płyty. Od modelu wz. 43 na złączu lufy i płyty oporowej zastosowano amortyzator. Do strzelania używano głównie nabojów odłamkowych (w czasie II wojny światowej waga pocisku wynosiła ok. 15 kg) ale także dymnych i chemicznych. Konstrukcja moździerza należała do najbardziej udanych, co powodowało jej kopiowanie także przez Niemców (12-cm GrW 42).
Haubica 122 mm
122 mm haubica wz. 1938 (M-30) – sowiecka haubica opracowana w roku 1938, której masowa produkcja ruszyła w 1940. Była jednym z podstawowych dział Armii Czerwonej podczas II wojny światowej. W latach 1940-1955 wyprodukowano ponad 19 tys. egzemplarzy tej broni (z tego 17,5 tys. w latach 1940-1945). Używana była przez wiele lat po wojnie w wielu armiach świata, w tym w Wojsku Polskim, gdzie służy do dziś jako 122 mm ciągniona haubica wz. 1938/1985.
Czołg pływający PT-76
Czołg został przyjęty 6 sierpnia 1951 na uzbrojenie Armii Radzieckiej pod oznaczeniem PT-76. Wojsko Polskie używało PT-76 w Jednostkach Obrony Wybrzeża, a także w pododdziałach rozpoznawczych wojsk zmechanizowanych i pancernych. Dostawy sprzętu rozpoczęto w 1957 roku. W roku 1989 pozostawało w służbie jeszcze 30 sztuk czołgu, po czym zostały wycofane z linii.
ŚREDNI KOŁOWY TRANSPORTER OPANCERZONY SKOT
Pojazd został opracowany w Czechosłowacji pod koniec lat 50. XX w. Do jego budowy wykorzystano podzespoły samochodu ciężarowego Tatra T-138 oraz prototypowego terenowego samochodu ciężarowego S-360 będącego następcą znanej ciężarówki Praga V3S. W 1961 zbudowano kilka prototypów oznaczonych jako Praga S-260. W tym okresie transporterem zainteresowała się Polska, czego rezultatem było porozumienie o jego wspólnej produkcji. Wprowadzony w 1963 roku na uzbrojenie Wojska Polskiego (jako SKOT) i armii czechosłowackiej (jako OT-64), pod tym drugim oznaczeniem znany na świecie, ponadto eksportowany do kilku krajów, głównie arabskich.
Na początku lat 90. XX w. SKOT-y stopniowo wycofywano z Wojska Polskiego. Wobec małych nakładów na wyposażeniu Wojska Polskiego jest obecnie (2010 r.) ok. 300-400 transporterów SKOT, m.in. w wersjach R-2AM/AMT (dowodzenia pododdziałem artylerii) i R-3M (dowodzenia) oraz inżynieryjnej.
Czołg T-55A
Czołg powstał przez modernizację czołgu T-54. Głównym uzbrojeniem czołgu jest armata D-10T kal. 100 mm stabilizowana w dwóch płaszczyznach. Produkowany w ZSRR, a także na licencji w Czechosłowacji i Polsce. Czołg T-55 był ówcześnie jedną z najlepszych konstrukcji w swojej klasie. W latach 80. XX wieku był wykorzystywany przez siły zbrojne 38 państw. Produkowany w Polsce w latach 1968-81. Wycofany z polskiej armii w 2002 r.
Aktualnie czołg jest w renowacji, po wakacjach wróci na swoje miejsce do parku Reduta.
Radaru kontroli lotniska systemu RSP 7T
Radar rozłożony na przyczepie 2PN2 został wypożyczony z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, w ramach współpracy naszych placówek muzealnych . Oprócz radaru, do Parku Reduta udało nam się pozyskać między innymi rakieta ziemia-powietrze S-75 Dźwina, oraz dwa stary 660 i ził 151 do transportu rakiet Newa.
© 2025 Muzeum Sztygarka Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt Muzeum Miejskie Sztygarka